Metselen buitenmuren gestart

Buiten het zicht van de webcam is vader Offeringa al begonnen met het opmetselen van de buitenmuren van de garage. Het moet gezegd, het ziet er schitterend uit. Ik maak een paar foto's.
Morgen gaan we naar de Lintumsmolen in Woold bij Winterswijk. Vervolgens kijken we of een reis naar Gasselte naar Natuursteen Holland er nog inzit. Het is 150 km naar het noorden, maar goeddeels over provinciale wegen.
De wijzigingen van de ramen ligt de aannemer wat rauw op de maag. Nadat de laatste revisietekening ruim een week geleden naar de gemeente is verzonden, bedenkt Wim weer wijzigingen. Ik bied William aan dit zelf met de gemeente te overleggen, een pak van zijn hart.
Vanmiddag een gesprek gehad met de heer Van Diepen van Kodi in Heerhugowaard. Kodi is specialist in warmtepompen en andere energiebesparende technieken. Op dit moment is de stand van de techniek zo dat warmtepompen voor verwarming een energiebesparing geven van 50%. Stel dat er in de stolp op jaarbasis 4000 m3 gas wordt verbruikt, dan kan dit tot 2000 m3 worden teruggebracht, het verbruik van een normale eengezinswoning. De investering is zeker 25.000 euro. Dit betekent bij een gasprijs van 60 eurocent per m3 dat er 1200 euro per jaar wordt bespaard. De snelle hoofdrekenaars onder ons zullen direct vaststellen dat de investering een rendement van 5% heeft, i.c. in 20 jaar is terugverdiend. Dat is een lange termijn. Zou het aardgas in de komende tijd flink duurder worden, wie zal het zeggen, dan kan de terugverdientijd - veel - korter worden.
Een koppeling met koeling valt wel gunstig uit. Airconditioning in een dergelijke grote ruimte kost 3x zoveel als koeling op basis van een warmtepomp.
Moeilijke afwegingen waarbij de investering feitelijk een te lange terugverdientijd heeft, maar waarbij het milieu wel gediend is.

Houtkachels

We peinzen al een tijdje over het al dan niet realiseren van één of meer open haarden. Hoewel we in ons huidige huis de open haard niet vaak stoken, denken we daar in de stolp meer gebruik van te zullen maken. Er is echter geen centrale plaats waar een open haard zinvol zou kunnen komen. Wel zijn er twee plekken waar bijv. een houtkachel goed tot zijn recht zou kunnen komen, de keuken en het zitje aan de achterkant bij de grote glaspui. Vanmiddag ga ik naar Verkerk open haarden in Heerhugowaard. De oude baas Verkerk ontvangt me vriendelijk maar de sfeer is erg 70-er jaren. Toch maar even door naar Snijder open haarden aan de Middenweg 595, ook in Heerhugowaard. Daar gaat het er heel wat moderner aan toe. Erik Boerman adviseert uitstekend. Het advies is duidelijk, doe het goed of doe niks. Goed betekent 2 aparte rookkanalen en 2 schoorstenen op resp. het voorste en achterste dakvlak.
Ik stel dit vanavond voor aan William en Rob. Ik hoop niet dat ze gek van me worden.

Last minute wijzigingen

We zijn nu bezig met het interieur. Eén van de belangrijkste eisen voor ons nieuwe huis is veel ruimte voor boeken. De huidige indeling maakt het mogelijk om 30 meter lengte aan boeken te realiseren. Meer zou mooi zijn. Daarvoor valt ons oog op de muur met de hal. Echter.... één van de 4 ramen aan de voorzijde zit koud op de muur van de hal. Een boekenkast pal voor het raam is geen optie. De oplossing is simpel, een raam laten vervallen.

Rob Verbart stelt aanvankelijk voor alleen het raam laten vervallen en de verdeling van de ramen niet veranderen. Dat lijkt me niet OK. Ik stel hem voor de verdeling van de drie resterende ramen opnieuw over de gevel te spreiden. Rob zal het Richard laten bekijken en evt. uittekenen. Hij belt even later terug en heeft de goede oplossing. De ramen worden herverdeeld en de 'dammetjes' tussen de ramen worden nu 65 cm. Hij blijft met het noordelijkste raam 89 cm uit de hoek. Er is nu 60 cm ruimte tussen de muur van de hal en het eerste raam. Uiteraard wordt diezelfde afstand ook in de keuken aangehouden, hiermee blijft de symmetrie van de ramen in de voorgevel behouden. Ik was er wel een beetje - erg - laat mee, op de webcam zag ik dat ze al bezig waren de kozijnen te plaatsen, maar het kan nog net.

Donderdag gaan Marian en ik naar de houtzagerij De Lintumsmolen in Winterwijk. Ik heb steeds vreemd aangekeken tegen de afmetingen van de grote vierkantspalen, namelijk 22 x 32 cm. Deze lengte-breedte verhouding vind ik niet mooi. Ik heb gisteravond gemaild met Gerbert Oonk van de Lintumsmolen. Vanmorgen belt ie me en ...... de palen zijn al gezaagd. De afspraak met Gerbert was dat als ie zou gaan zagen aan ons project, hij mij zou informeren. We zouden dan naar Winterswijk komen om daarbij te zijn.
Gelukkig is het nog wel mogelijk om het te veranderen in 28x28, 30x30 of 28x32 cm. De nu gezaagde palen kunnen dienen voor het dragen van de raveelbalken. Wel zullen zwaardere balken wat meer kosten.

De suskasten, continu ventilatieroosters met bijzonder goede geluiddemping, worden nu definitief in o.m. het keukenraam boven het keukenblad aangebracht. Ook achter in de woonkamer komt er een, evenals in de slaapkamer.

Vader Offeringa wil metselen

Vanmiddag rij ik in de stromende regen met de Quest naar De Woude. Eerst even langs Mac Support waar het gezellig druk is. Op De Woude zijn vanmorgen een grote partij stenen voor de buitenmuren afgeleverd. Met een shovel zijn ze grotendeels op de begane grond vloer van het buitenterras neergezet.
Cor Helder, de pontbaas, komt even kijken. Cor zou de woonkamer aan de andere kant van de stolp hebben gesitueerd. Hij is het wel met me eens dat het uitkijken over het water van het Dampie leuker is dan het kijken naar de haag van de buren.
Terwijl we op de bouw staan arriveert vader Offeringa. Hij wil even kijken hoever de zoons zijn gevorderd. Hij staat te meten aan een rij uitgestalde stenen om te bekijken hoe de stenen van de onderkant van de boerderij zich verhouden tot de stenen voor de bovenkant. We praten wat over de kleuren van de voegen, grijs of zwart voor onder, lichtgrijs voor boven de staande rol. Het komt wel goed.
Als ik weer in de fiets stap regent het nog steeds en blijkt het flink harder te zijn gaan waaien.

Garage al op hoogte

Op de webcam is de garage alleen aan de voorzijde een stukje te zien. Na een bezoek aan Dintra en installateur Witte in Ursem, leverancier van de vrijwel alle installatiewerk, rijden we rond 15.00 even langs De Woude. De binnenmuren van de garage blijken al geheel en al op hoogte te zijn. De binnenruimte is met 4.00 x 11.00 meter imposant groot.
Johan en zijn maat zijn in de garage bezig met het aanbrengen van de 95 mm dikke Recticel isolatie tegen de muur van de woning. Er worden per plaat van 60 x 120 cm 5 gaten geboord, vervolgens wordt er een muuranker ingetikt en met een kunststof rozet wordt de plaat gefixeerd. De groef en messing verbinding maakt een luchtdichte verbinding voor een optimale isolatie.
Johan is in een opperbeste stemming, zijn huis is door de gemeente Heerhugowaard gekocht en hij kan nu een mooi nieuw huis bouwen op 3000 meter grond.
We gaan nog even bij Folkert en Gertien van Eetcafé De Woude aan. Zij schieten nu heel hard op met hun verbouwing. Marian is verbaasd hoeveel werk in vrij korte tijd is verzet. Het ziet er allemaal robuust en netjes uit.

Afspraken

Vandaag afspraken gemaakt om komende donderdag bezoeken te brengen aan leveranciers van deuren, vloer, interieur, verwarming, ventilatie en keuken. Ze zitten allemaal in de omgeving Alkmaar, Heerhugowaard en Ursem. We hebben er de hele dag voor uitgetrokken en hebben overal de tijd om ons goed te laten adviseren.
Afgelopen zondag een paar foto's gemaakt om een panorama te maken. Is aardig gelukt.

Stellen van de kozijnen

Thomas mailt vanmorgen:

Goede morgen. Je was er zondag zelf even? Dan heb je wel gezien dat er schot in begint te komen. De profielen zijn gesteld. Vrijdag had ik vrij en heb ik William met broer in actie gezien (zie foto). Nou, tot op de millimeter nauwkeurig hoor! Ze pielen net zolang tot de profielen kaarsrecht staan en de onderlinge afstanden exact volgens de tekening zijn.... daar hoef je je geen zorg om te maken.
Ben benieuwd wanneer pa Offeringa begint met metselen. Ben morgen weer vrij dus dan zie ik het wel...

Op de webcam zie ik diverse kozijnen aanvoeren en even later zie ik zelfs de garagedeuren al op hun plaats staan. Rob Verbart, ik had hem al zien rondlopen, belt. De deur van de garage naar de bijkeuken moet 22 cm verplaatst worden. Op de geplande plaats staat een standleiding in de weg. Natuurlijk geen probleem. Hij zal de tekening reviseren.
We hebben het nog even over de isolatie van de kap. Die blijkt toch uit Rockwool te bestaan. De argumenten zijn vooral de betere geluidsisolatie en de verwerkbaarheid te zijn. De meerprijs blijft heel beperkt.

Foto's van de sloop in 2003

Deze week kreeg ik van Gertien van het Eetcafé De Woude enkele foto's van de sloop van de oude boerderij van de fam. Heupeman. De boerderij is daarna in handen gekomen van bouwbedrijf De Wit. Deze verkocht de boerderij weer door aan aannemersbedrijf Tol van Aart in Volendam. Wij kochten de grond van Tol van Aart.
De sloop vond plaats op 9 december 2003. Twee foto's laat ik hier zien. Ik zal ze ook, samen met enkele foto's van voor de sloop, aan de historie van November 2006 toevoegen.

Profielen stellen en nogmaals isolatie

Vanmorgen is er begonnen met het stellen van de profielen. Dit zijn hulpmiddelen bij het metselen. Na het stellen van de profielen zullen de kozijnen worden gesteld en kunnen de binnenmuren worden opgetrokken.
M.b.t. de isolatie van de spouwmuren hebben we gekozen voor Recticell 92 mm Eurowall. Dit is een polyurethaan met de hoogste isolatiewaarde. De muur krijgt nu een Rc waarde van zeker 4.5.
De isolatie van de kap gaat nu ook definitief van 12 cm naar 18 cm. Ook hier zal de isolatiewaarde naar Rc 5 of hoger stijgen.
De keuze voor de verwarming en koeling zal in de komende weken moeten plaatsvinden. De warmtepomp komt daarbij ook in aanmerking.

Voorbereidingen voor metselwerk

Vandaag zijn de voorbereidingen voor de start van het metselwerk afgerond. Eerst is door Jan en Marcel Nielen, beiden met een eigen graafmachine, grond aangevuld rond de fundering. Dit maakt het werk op de bouwplaats makkelijker. Op de begane grond vloer zijn op veel plaatsen kalkzand stenen aangevoerd en neergezet. Aan de achterzijde van de garage is een steigertje gemaakt om ook daar goed te kunnen metselen.

Weer aan het werk en isolatie vraagstuk

Vandaag zie ik op de webcam een kleine graafmachine aan het werk, daarover straks meer.
Ik ben naar aanleiding van een emailtje van Erik Franke van Passiefhuis.nl - met dank voor de tip van ligfietser Ful Valstar - tot de conclusie gekomen dat de stolp weliswaar aan de eisen van het Bouwbesluit voldoet, en daar zelfs iets bovenuit komt, maar dat met een overzichtelijke investering de isolatiewaarde flink kan verbeteren.
Rob Verbart meldt dat de kap nu 12 cm harde isolatie zal krijgen. Het is zonder enige bouwkundige aanpassing mogelijk de dikte van de isolatie te verhogen tot 18 cm. De sporenconstructie van de kap staat dit zonder meer toe.
Voor de muren bel ik met William Offeringa. Hij zegt dat er nog geen isolatiemateriaal is besteld. Dit maakt het mogelijk om de geplande 10 cm Rockwool isolatie te vervangen door bijv. een PUR of een PIR materiaal. Rockwool of steenwol is een open isolatiemateriaal van gesponnen vulkanische steen. Het is een redelijk en goedkoop isolatiemateriaal. PUR en PIR producten zijn gebaseerd op polyurethaan met een gesloten cel. PIR is PUR met een aluminium laag. Deze platen van bijv. Recticel hebben bij een gelijke dikte een 35% hogere isolatiewaarde. Dus de geplande Rc-waarde 3.0 zou beter kunnen worden dan Rc 4.0. Kan de steenwol tijdens het opmetselen van de binnenmuren direct worden aangebracht, de PUR/PIR platen moeten later door het boren van 5 ankers per m2 worden bevestigd. Zowel Rob als William laten de meerprijs weten.
William zegt dat de graafmachine bezig is met het aanhelen van de grond tegen de fundering. De bereikbaarheid verbetert daarmee en het werk vergemakkelijkt daardoor. Morgen zullen de kalkzandsteenblokken worden aangevoerd. Vader Offeringa staat al ongeduldig klaar en wil dolgraag met metselen beginnen.

Ze gaan weer beginnen

Vanmiddag met een goede vriendin, Mary van Leeuwen, op de bouw geweest. We lopen eerst naar Woude 18, de boerderij die we eerst op het oog hadden.
Mary is getrouwd geweest met Dick van Leeuwen, die helaas in 1997 is overleden. Mary en Dick zijn net als wij altijd watersporters geweest. Ze zijn heel vaak langs De Woude gevaren maar nog nooit op het eiland geweest. Mary is heel enthousiast over de plek waar onze stolp wordt gebouwd.
De aannemer heeft vanmorgen de rijplaten weer neergelegd. Thomas heeft ze schoongebezemd, dan glijdt er niemand over uit.
Offeringa zal in ieder geval maandag beginnen met het metselen van de binnenmuren. Ze zullen de garage, de achterste muur en de muur bij het sluisje kunnen opmetselen. De voorste muur zal pas worden gemetseld als het vierkant is geplaatst. Dat zal over ongeveer een maand gebeuren.
Bij de foto: Vader en zoon Van der Streek passeren met de hooischuit het sluisje. Deze kaart kregen wij van onze nieuwe buren Thomas en Minette van nummer 7.

Meerwerk....

Vanmiddag ben ik uitgenodigd bij de aannemers Offeringa en Verbart om over de meerwerk rekening te praten. De lijst is best lang. Achtereenvolgens komen aan de orde:
-Het tekenwerk in AutoCad
-Het eikenhouten vierkant van de Lintumsmolen
-De te bouwen twee verdiepingen steiger t.b.v. de bouw van het vierkant
-De speciaal te huren kraan
-De 2 stuks 3 x 1.5 meter glazen deuren binnen de houten dorsdeuren
-De centrale stofzuiginstallatie
-De op afstand bedienbare automatisch openende dubbele garagedeuren
-Het heiwerk en extra fundering van het terras aan de achterzijde
-Het kozijn op de 1e verdieping slaapkamer met zicht naar buiten door de dorsdeuren
-De kosten van de grotere koekoek
-Aanbrengen extra goten naast koekoek
-Aanbrengen hanenkammen boven deur en ramen aan de voorzijde
-Aanbrengen 3.70 mtr hoge Vlizotrap
-Aanbrengen speciale goten tussen stolp en garage
-Extra Velux dakraam op zolder westzijde
-Uitstortgootsteen garage en buitenkraan
-Betere aftimmering (gips) van de kap
-Kosten constructeur.
Ik zal de lezers niet vermoeien met de meerprijs, maar even slikken is het wel.
Hoe dan ook, wie A zegt moet ook B zeggen. Het geheel uitvoeren van de draagconstructie in eikenhout is prachtig. Ook de constructie van alle draagvloeren met zware eikenhouten balken met daarin uitsparingen voor de raveelbalken is erg fraai.
De meerprijs voor de met gele Waaltjes opgemetselde poeren onder de vierkantsbalken overleeft het niet. Marian vindt dat erg oubollig, hoewel de boerderijen er normaal wel mee worden uitgerust. Op de foto een voorbeeld van een poer in de boerderij van Verbart. In een woonomgeving worden de normale stenen vervangen door kleine gele 'Waaltjes'.
Vroeger werden er vier grote gaten in de grond gespit, tot wel 2,5 meter diep. Op de bodem van de kuil werden koeienhuiden neergelegd. Daarop werd de zogenaamde poer opgemetseld die er uitziet als een soort piramide. Het bovenste deel van de poer komt dan boven de begane grondvloer uit. Daarbovenop wordt meestal een houten klos gelegd en daarop rust dan de vierkantspaal. Bij onze stolp is dit natuurlijk onzin, er ligt een dijk van een fundering en dus is het opmetselen van poeren uit historische overwegingen aardig, maar nutteloos. Het verkort de lengte van de vierkantspaal, niet mooi en dus gebeurt het niet.
Ik maak een foto van de bij Verbart klaarstaande kozijnen. Het ziet er heel degelijk uit. Het verfwerk is heel solide, het afschilderwerk zal beperkt blijven tot één laag. Wel stel ik vast dat er geen voorzieningen voor de suskasten zijn aangebracht. Suskasten zijn continu ventilatieopeningen boven de kozijnen die wel de ventilatie mogelijk maken, maar het geluid van buiten uitbannen. De kozijnen zullen alsnog worden aangepast voor de suskasten.
Aan het eind van de bespreking geef ik akkoord voor alles, op een zure appel moet je niet te lang kauwen :).

Hoe werd vroeger een vierkant opgezet?

Ik heb al een paar keer opgemerkt dat het moeilijk is om vandaag de dag op het eiland De Woude een vierkant voor een boerderij op te tuigen. Toch zijn op het eiland vele boerderijen van vierkant constructies voorzien. De manier waarop dat vroeger gebeurde wordt op bijgaande tekening helder weergegeven. De tekening komt uit het boek: De stolp te kijk.
Het is goed te begrijpen dat hier nogal eens ongelukken mee gebeurden, reden waarom men al heel lang van kranen gebruik maakt. Daar zit nu de bottleneck. De kranen die een half vierkant kunnen tillen zijn te zwaar voor de pont. Daarom zal het vierkant nu worden gebouwd vanaf een speciaal te bouwen steiger.

Gesprek met bouwer vierkant

Vanmiddag gesproken met Gerbert Oonk van de Lintumsmolen. Functioneel heb ik geen relatie met hen, de levering vindt plaats via Verbart, maar het is altijd leuk om te praten met bijzondere leveranciers van zoiets belangrijks als de houten draagconstructie van je nieuwe huis. Gerbert neemt er de tijd voor. Ik geef hem wat tips om de site gebinten.nl te verbeteren. Daar blijkt ie al mee bezig te zijn.
De gebinten heeft ie wat overgedimensioneerd om het kloek te laten ogen. De constructeur kan mogelijk minder zwaar adviseren, maar liever iets te zwaar dan te licht. Het is goed al bij voorbaat te weten dat het hout niet krimpt in de lengte, maar wel over de dikte van de stam. Dit kan wel 2 cm bedragen. Je moet je er dan ook niet over verbazen als door krimp een deur gaat aanlopen en moet worden bijgeschaafd.
Het vierkant gaat ruwweg 6000 kg wegen. Het hout komt uit West-Duitsland in de buurt van Keulen. De lengte die wij nodig hebben, rond 7 meter is vrij makkelijk te krijgen. Is er langer nodig, de boerderij in Noord-Beemster van de fam. Sakkers heeft nog dikkere vierkantspalen van 9 meter lang, dan wordt het veel moeilijker. Daar moest de Lintumsmolen 3 maanden naar zoeken.
Het op de ouderwetse manier overeind zetten van het vierkant met een dubbele paal, een haakse spruit en een handtakel, is door de Arbeidsinspectie niet langer toegelaten. Het is veel te gevaarlijk. Ook is het heel duur omdat er veel handwerk en tijd in gaat zitten. Per saldo is het goedkoper en veiliger om een steiger te bouwen en met een lichte kraan de individuele onderdelen van het vierkant aan te voeren en samen te bouwen.